به گزارش عصر دهیار به نقل از تبریز بیدار، تورج روشنایی معاون شهرسازی و معماری شهرداری تبریز با حضور در تحریریه سایت خبری تبریزبیدار پاسخگوی سوالاتی پیرامون سیاست های مدیریت شهری در حوره شهرسازی و معماری شد.

مشروح این گفتگوی یک ساعته بشرح ذیل می باشد:

خلا قانونی و مجوز بی حساب و کتاب به مطب پزشکان 

تبریزبیدار: نظر شما در مورد پرداخت عوارض توسط پزشکان و کلینیک های پزشکی چیست؟ آیا تبصره ای وجود دارد که کاربری مسکونی برای کاربری پزشکی استفاده شود؟

آن چیزی که این مشکل را بوجود آورده شاید یک خلأ قانونی یا ابهام قانونی است. در زمان های قدیم که در شهرها پزشک و بیمارستان محدود بود برای رفاه حال عموم مردم قانونی وضع شده بود که پزشکان می توانستند در محل سکونتشان یک قسمتی را برای طبابت جدا کنند. چون به مرور زمان این قانون بروزرسانی نمی‌شود، خلأ قانونی بوجود می آید، این اجازه قانونی تبدیل به چیزی می شود که امروز شاهد آن هستیم.

نیاز عمومی مردم در حوزه مراجعه به پزشک و خلأ قانونی به صورت خوب تبیین نشده که نتیجه آن آشفتگی و معضل اجتماعی شده است. نباید بگوییم مطب ها دشمن شهر هستند و از آن طرف نباید کل شهر را به پزشک ها بدهیم. یک برنامه منظم و منسجم از طرف مدیریت شهری و خود پزشک ها لازم است. باید برخی تقابل ها را کنار گذاشته و در قالب یک برنامه منظم شهری این مساله را حل کنیم.

شهرداری بی تقصیر نیست؛ چقدر به این مطب ها بدون برنامه و بی حساب و کتاب و بی مطالعه مجوز داده شده است؟ شهرداری از اول می دانست که مجتمع بهاران قرار است به چه تبدیل شود. آن زمان شیخ الرئیس که به عنوان اورژانس مجوز گرفته و چند طبقه اضافه تر ساخته شده و تمام ضوابط را زیر پا گذاشته است، شهرداری کجا بود؟

پزشکان باید برابر خدمات شهردای، عوارض بپردازند

وظیفه پزشک این نیست که به مسائل اجتماعی و ترافیک و پارکینگ و… فکر کند. پزشکان باید مانند تمامی شهروندان در برابر خدماتی که می گیرند عوارض پرداخت کنند.  الان در خیابان هفده شهریور برخی مردم از شهرستان برای مراجعه به مطب پزشکان می آیند و روی چمن می نشینند. قشر فرهنگی و فرهیخته ای بنام پزشکان، زمانی که به مطب شان می روند، نمی بینند که ارباب رجوع آنها به چه فلاکتی افتاده است؟ یک تفکر غلط وجود دارد که همه فکر می کنند شهرداری باید سیر تا پیاز مسایل شهروندی را حل کند.

آیا باید صفر تا صد خدمات شهری را شهرداری بدهد؟ شهرداری که از هیچ منبع بودجه و امکانات دولتی استفاده نکرده و هیچ سهمی از نفت ندارد. بخش بزرگی از دستگاه های دولتی به دیده عابر بانک به شهرداری نگاه می کنند. کسی که به مطب پزشک می رود شخصی آزار دیده است و به رفاه بیشتری نیازی دارد. آیا شهرداری وقتی پروانه صادر می کند فکر این را کرده است؟

حفظ بافت تاریخی شهر با رعایت حقوق ساکنان آن میسر است

تبریزبیدار: در سال های اخیر در حریم بافت های تاریخی تبریز برخی ساخت و ساز های بلندمرتبه انجام شده است. آیا در این باره تدبیری شده که در آینده این ساخت وسازها انجام نشود و به حریم بافت تاریخی تجاوز نشود؟

هر آدم عاقلی می داند که باید بافت تاریخی حفظ شود و بناها از آن بافت بلند تر نباشد. تبریز یک شهر تاریخی است که گسترش پیدا کرده است. این شهر بیش از ۲۳۵۰ هکتار بافت تاریخی دارد. اگر بخواهیم تمام بافت تاریخی این شهر را حفظ کنیم با کدام منبع؟

حقوق کسانی که در این ۲۳۵۰ هکتار زندگی می کنند با حقوق بقیه ساکنان این شهر برابر است. اگر خانه فردی در زعفرانیه است و حق دارد یک خانه ۴ طبقه بسازد کسی که در بافت تاریخی زندگی می کند نیز این حق را دارد. مگر او چه گناهی کرده که خانه اش در بافت تاریخی است.

یا باید به آن فردی که در حریم بافت تاریخی زندگی می کند بگوییم که نمی توانی در اینجا بیشتر از دو طبقه ساخت و ساز کنی و در قبال آن خدماتی به او بدهیم که برای فرزندانش در جای دیگر آپارتمان بخرد. یا باید از ارزش های بافت خویش عدول کنیم. چون به هر حال ارزشمند ترین چیز دنیا با ارزش تر از انسان نیست و همه در خدمت انسان هستند.

اگر آثار تاریخی ما با ارزش است کسانی که در آنجا زندگی می کنند از آنها هم با ارزش تر هستند. حرفم این نیست که بافت تاریخی را یکسره تخریب کنیم بلکه میگویم باید راهکار پیدا کنیم. ما گاها خودمان را با شهرها و کشورهایی مقایسه می کنیم که هیچ یک از شاخص هایمان با آنها تطبیق نمی کند. من هم می دانم که در شهرهای تاریخی برای ساختن یک بنا از شهرداری پروانه می گیرند. شهرداری هم با رعایت تمام نکات فنی و اصول معماری مجوز می دهد. اما آیا شهرداری آن شهر، سهمی در بودجه دولتی دارد؟ آیا دولت خودش را در حفظ بافت تاریخی شهر مسئول می داند یا نه؟

ساخت و ساز غیرمجاز در این شهر بیداد می کند. واقعیت اینست که شهرداری آنطوری که باید جلوی آن را بگیرد، نمی‌تواند. اگر قوه قضائیه، پلیس و دیگر دستگاه ها با شهرداری همکاری نکنند شهرداری چه کاری می تواند انجام دهد؟ حامی کارکنان مظلوم خدمات شهری که با ساخت و ساز غیر مجاز مقابله می کنند، کیست؟ نمی شود که همه کنار بکشد.

تفاوت ساخت ساز غیرمجاز؛ در  بالا شهر ترافیک زا و در پایین شهر تهدید کننده جان

تبریزبیدار: برخورد دوگانه ای برای جلوگیری از ساخت و ساز غیرمجاز در مناطق حاشیه نشین و مرفه نشین وجود دارد؛ در اینباره نظر شما چیست؟

تفاوت ساخت و ساز غیرمجاز داریم. شاید در محله ولیعصر(عج) تبریز شهرداری سهل انگاری کرده و از طریق ماده صد مجوز می دهد. اما در پایین شهر اساسا فرد پروانه ای ندارد. از طرفی می بینم فرد برای یک ساختمان دو طبقه پروانه گرفته اما آن ساختمان را هشت طبقه می سازد. نوع ساخت و ساز غیر مجاز در منطقه ولیعصر شاید ترافیک را افزایش دهد اما نوع ساخت و ساز غیر مجاز در مناطق حاشیه نشین جان انسان ها را تهدید می کند.

نسخه شفابخش حاشیه نشینی استحکام بنا با حرمت قائل شدن به روابط اجتماعی اهالی / بسته تشویقی به حاشیه نشینان

تبریزبیدار: نسخه شفا بخش حاشیه نشینی در تبریز چیست؟

ما وقتی از حاشیه نشینی تبریز سخن میگوییم، از ۵۰۰ هزار نفر سخن می گوییم. وسعت حاشیه نشینی در تبریز زیاد است. با توجه به توان محدود شهرداری،  برای مداخله در بافت های حاشیه نشینی به سبک هایی که در دنیا مرسوم است عملا توان ندارد. و شاید از لحاظ ساختار اجتماعی و فرهنگی هم خوب نباشد که آنگونه ورود پیدا کند.

در حال حاصر در آن مناطق یک ساختار اجتماعی بوجود آمده است و اگر ما آن بافت اجتماعی را بهم زده و ساخت و ساز کنیم و مردم را انتقال دهیم، ممکن است که از لحاظ استحکام بنا به نمره استاندارد برسیم اما در مباحث فرهنگی و اجتماعی آن به نمره های منفی خواهیم رسید. شاید امروزه بهترین کاری که می‌توانیم انجام دهیم، ضمن رعایت اصول فرهنگی و اجتماعی، حرمت قائل شدن به روابط اجتماعی آنان و نوع معیشت اجتماعی آنان، استحکام بخشی به ساختمان های آنان است.

اخیرا با ابتکار آقای شهردار، طرح و لایحه ای به شورا بردیم. خلاصه این لایحه اینست که ما به اهالی به شرط پیروی از نقشه های شهرداری و نظارت مهندسان شهرداری اجازه ساخت دهیم. همچنین از دیگر شروط آن اینست که شبکه معابر حداقل باید تا سه متر باز شوند. همچنین اکثر محدودیت هایی که در طرح تفصیلی وجود دارد را حذف می کنیم. در این حالت اولا امکانات مردم و ساکنین به میدان می آیند دوما شبکه معابر اصلاح می شود و سوما بافت اجتماعی و فرهنگی بهم نمی خورد.

ضرورت احیای معماری مکتب تبریز / خاوران را چه کسانی به سبک اروپایی ساختند؟ / مروجان نمای رومی بازخواست نمی شوند

تبریزبیدار: احساس می شود سبک معماری سنتی و اصیل ایرانی رو به فراموشی است. شهرداری برای حفظ این فرهنگ در ساخت بناهای جدید تا چه حدی می تواند مداخله داشته باشد؟

قطعا شهرداری می تواند مداخله زیادی در این مساله داشته باشد. چون ضوابط را ما تعیین کرده و پروانه  صادر می کنیم؛ منتها باید این تفکر باشد. حداقل ما می توانیم داشته های مان را احیا کنیم. اگر فرمول معماری مکتب تبریز را درست بشناسیم جواب خواهد داد. چون ریشه معماری مکتب تبریز بر روی برخی اعتقادات و اندیشه ها پایه گذاری شده است.

اگر رابطه بین اندیشه های اعتقادی و نیازها درست تبیین شوند همان فرمول ها خواهند توانست به زندگی امروز ما پاسخ دهد. متاسفانه به کپی برداری از تفکرات غربی و شرقی روی آورده ایم. امروزه شهرسازی ما روی مساله خط آسمان گیر کرده است. در حالی که آقایانی که خط آسمان را مطرح می کنند بیشترشان نمی دانند خط آسمان از کجا خلق شده است.

بعضا انتقاد می‌شود که تیم جدید شهرداری دنبال معماری جدید اسلامی نیست. لازم است از آن عزیزان بپرسم که نمای رومی را من در این ۲۵ سال در این شهر پیاده کرده ام؟ آیا معماری رومی را من در این شهر رواج داده ام؟ من هنوز سه ماه است معاون هستم.

جالب است که رواج دهندگان نمای رومی در این شهر در معرض هیچ اتهامی قرار ندارند اما من در معرض تهمت واقع شده ام. اولین بخش نامه حذف  تمامی المان های غیر ایرانی و غیر اسلامی را از نماها بود.

آیا طرح شهرک خاوران را من داده ام؟ چرا آن موقع کسی نمی‌گفت که خاوران دقیقا یک شهرک اروپایی است. اگر خانه کسی در خاوران پرده نداشته باشد همسایه اش داخل خانه او را به راحتی می تواند ببیند.

 امضا کردن پروانه ملاک مدیر شهرسازی بودن نیست

تبریزبیدار: تعامل شما با شورای شهر چقدر است؟

شورای شهر اگر نقد نکندجای اشکال است. چون در جایگاه نقد و نظارت بالادستی عملکرد ما در شهرداری قرار دارد. من با اطمینان قلبی می گویم که چیزی به جز احساس مسئولیت و دغدغه شهر در انتقادهایشان وجود ندارد. اما شاید لازم است که فرهنگ گفت‌وگو را ترویج دهیم. بجای اینکه دیگری در مورد ما حرفی بگوید و ما در مورد دیگری حرفی بگوییم، باهم بنشینیم و گفت‌وگو کنیم.

شاید به من این انتقاد وارد است که این آدم تجربه معاونت شهرسازی ندارد. می گویم شاید این مسئولیت برایم افتخار نیست. آن کسانی که تا بحال ۱۰۰۰ پروانه امضا کرده اند نتیجه تجربه شان اینست که شهر به این وضعیت افتاده است. پس امضا کردن پروانه ملاک مدیر شهرسازی بودن نیست.

صدور پروانه الکترونکی خواهد شد

تبریزبیدار: حرف پایانی؟

ما دنبال چند کار هستیم؛ می خواهیم خدمات شهرسازی شهرداری را به سمت الکترونیکی شدن ببریم. تلاش می کنیم تا مراجعه حضوری شهروندان از شهرداری را قطع کرده روابط قلم کاغذی را حذف کنیم. بخش بزرگی از این پروژه طی شده است.

همچنین در نظر داریم تا زمان پروانه ها را کمتر کنیم. چه کسی پروسه پروانه گرفتن را اینهمه طولانی کرده است؟

برای حفظ بافت تاریخی تدبیرات خوبی کرده ایم. برخی تعامل ها را با اداره کل میراث فرهنگی شروع کرده ایم که از جمله آن ثبت جهانی شاهگلی است و برخی کارهای مقدماتی آن انجام شده است. در طرح تفصیلی تاریخی احیای چند عنصر تاریخی مانند مجموعه صاحب آباد و مجوعه مظفریه به صورت جدی در دستور کار است.

برای سال آینده نیز یک ابتکاری در محاسبه تعرفه عوارض محلی ایجاد کرده ایم و تمام فرمول های پیچیده را حذف می کنیم تا هر شهروندی بر اساس متراژ زمین خود به راحتی رقم عوارض خود را محاسبه کند.

_____________________

گفتگو از صابر عیسی پور